Các nguyên lý căn bản về khí trong Aikido (3)

3. Nguyên lý về “KI”



AIKIDO là con đường dẫn tới “KI”, nhưng “KI” là gì? Nếu chưa hiểu thế nào là “KI” thì chưa thể bắt đầu nghiên cứu về AIKIDO.



Chữ “KI” trong tiếng Nhật có nhiều nghĩa khác biệt. Từ thời xa xưa nó đã bao gồm các thành ngữ khác nhau đi từ thời tiết hoặc cảm giác khoan khoái, chí khí mạnh mẽ hoặc cảm thấy chán nản. Thời gian tôi dạy tại Hoa Kỳ, một trong những trở ngại lớn nhất của tôi là không biết diễn dịch chữ “KI” ra tiếng Anh như thế nào cho võ sinh hiểu được. Cuối cùng tôi đi tới kết luận là chẳng có tiếng Anh nào phù hợp với nghĩa của tiếng “KI” nên đành dùng tiếng Nhật. Trong tập sách này, tôi cũng theo một cách thức như vậy.



Vũ trụ luận Đông phương cho rằng trước lúc khai thiên lập địa, vũ trụ chẳng có gì cả: mặt trời, mặt trăng, tinh tú và địa cầu chưa hiện hữu. Nếu mặt trời ngày nay chiếu sáng thì phải có một điểm nào đó bắt đầu cháy sáng trước, và phải cần một thời gian trước khi cháy sáng. Nếu vạn vật thành hình hôm nay, phải có một thời gian mà tất cả đều vô hình trạng. Vào lúc đó không có gì ngoài thái cực vô sắc và vô thanh. Phật giáo mô tả giai đoạn đó như là một giai đoạn trong đó: không có âm thanh, không có màu sắc, tiếp nhận suy nghĩ, không cử động, không mắt, không tai, không mũi, không miệng, không có thân hình và trí tuệ. Bắt nguồn từ cái khối “khí lực vô hình trạng” ấy, mặt trời và trái đất thành hình rồi kế đến là những sinh vật trên trái đất. Con người sùng bái những chuyển động của thế giới thiên nhiên. Thiên Chúa giáo đã gọi nguồn lực làm nên vũ trụ là “Thiên Chúa vạn năng”. Phật giáo cho rằng tất cả đều hư vô và mô tả Đức Phật như là một vị đã “ngộ được tất cả các nguyên lý của vũ trụ”.

AIKIDO đề cập tới tất cả các sinh lực ở bên trong vạn vật như là “KI”. Khi Tổ sư Morihei Ueshiba bảo rằng vạn vật đều được sanh ra từ “KI”, không phải Người chỉ muốn đề cao AIKIDO, Người cũng không phải đã hiểu chữ “KI” trong nghĩa hẹp chỉ ứng dụng cho môn AIKIDO thôi. Theo người thì “KI” của vũ trụ và “KI” của AIKIDO chỉ là một. “KI” của vũ trụ là vô thủy vô chung, nó không tăng cũng không giảm. Mặc dù hình thức của “KI” có thay đổi nhưng “KI” vẫn không thay đổi trên căn bản. Tôi và bạn, mặt trời, mặt trăng và toàn thể muôn loài đều được phát sanh từ “KI”. Nếu một vật gì do “KI” tạo ra mà hư mất đi thì “KI” lại trở về “KI”. Nắm được nguyên tắc đó tức là chẳng có thù, không có bạn, cũng không có sự sống và sự chết.



Nói cách khác, đó là đã đạt tới một cuộc sống vĩnh cửu và bất biến.



“KI” là nguyên tố căn bản của vũ trụ. Dầu gọi là Chúa hay Phật, “KI” vẫn cứ là một. Chỉ có cách lý giải và các pháp môn là thay đổi. AIKIDO là một pháp môn nhằm giúp ta quán thông các quy luật thiên nhiên, hóa nhập chúng trong cơ thể của chúng ta và giúp chúng ta hòa vào “KI” của vũ trụ trong sinh hoạt hàng ngày. Danh xưng AIKIDO phát xuất từ sứ mạng đó – Tức là con đường hòa hợp với “KI”.



Bây giờ bạn hãy xem “KI” liên hệ thế nào với cuộc sống hằng ngày. Nếu có người hỏi điều kiện thiết yếu nhất của đời sống con người là gì? Ta sẽ trả lời là hơi thở. Kế đó, ta sẽ kể thêm: nước, thực phẩm, quần áo và nơi cư ngụ. Hai điều kiện sau cùng này đôi khi cũng cần thiết nhưng không tuyệt đối, tùy thời gian và không gian. Tuy nhiên, khí trời, nước và thực phẩm thì đúng là thiết yếu, nhưng ta phải thêm “KI” vào, vì không có “KI” thì không thể có cuộc sống.



Con người sinh ra nhờ hấp thụ “KI” của vũ trụ. Bao lâu còn tiếp nhận “KI”, con người vẫn sống, khi “KI” triệt, con người chết. Do đó, lúc nào tiếp nhận đầy “KI” và cảm thấy “KI” rào rạt trong cơ thể, con người sẽ hoàn toàn sung mãn. Đến khi lưu lượng của “KI” chậm lại, con người sẽ trở nên mỏi mòn. Khi sự ưu phiền đã gia tăng thì bệnh tật xảy ra. Như thế, ta đã thấy được vai trò to tát của “KI” đối với thể chất và tinh thần.



Muốn được luôn luôn khỏe mạnh và đầy tràn sinh lực, ta hãy cố duy trì nguồn tiếp thu của “KI” và trao đổi thường xuyên với “KI” của vũ trụ. Nhưng nếu ta chỉ dành trọn thời gian và tâm trí để lo nghĩ phải ăn gì, mặc gì, sống ở đâu thỏa thích và nếu ta quên dẫn nhập “KI” vào đời sống thì nhất định là khó mạnh khỏe và năng động được.



Trong cuộc sống hàng ngày, trong việc làm, ta luôn luôn tiêu thụ “KI”. Mức tiêu thụ đó sẽ lớn lao hơn trong những cơn buồn, giận, tinh thần căng thẳng. Giấc ngủ là một phương tiện tốt để tiếp nhận “KI”. Khi những hoạt động của trí óc lắng xuống và ta hòa mình cùng vũ trụ, “KI” sẽ lưu chuyển khắp châu thân.



Trong những thời kỳ khôi phục ấy, tài năng ta nảy nở thêm ra. Người khỏe mạnh, ngủ ngon sẽ tiếp nhận đầy “KI” và sẽ mạnh khỏe hơn. Người đau yếu, mất ngủ sẽ bị giảm “KI” và yếu đuối hơn.



Tuy nhiên, ta không chỉ hoàn toàn nhờ vào giấc ngủ. Chúng ta phải duy trì việc tiếp xúc với nguồn “KI” vũ trụ cả trong lúc ta tỉnh thức.

Một khi đã hiểu thế nào là hòa thể chất và tinh thần vào vũ trụ trong trạng thái tự nhiên khiến cho “KI” luôn luôn lưu chuyển khắp châu thân, thì bạn sẽ thường xuyên hòa nhập với thế giới thiên nhiên. Nói cách khác, hãy tập trung tinh thần vào duy nhất điểm ở đan điền, buông lỏng cơ thể, duy trì tinh thần phong phú tránh tiêu thụ “KI” một cách hoang phí, luôn tiếp xúc với “KI” vũ trụ. Và như vậy, nguồn tiếp liệu “KI” của bạn sẽ dồi dào.



Trường hợp lý tưởng nhất là thường xuyên phát “KI” dồi dào ra vũ trụ, đồng thời tiếp nhận từ vũ trụ nguồn “KI” tươi mới. Điều tệ hại hơn hết bạn có thể làm là tìm cách đóng chặt “KI” lại trong cơ thể bạn. Bạn phải duy trì việc liên tục phát “KI” ra ngoài.



Điểm quan trọng là tập giữ “KI” được điều hòa và lưu thông một cách tự nhiên. Dù trong mắt của người không sành sỏi thì kẻ nào luôn luôn gồng cứng và vận dụng lực thì có vẻ mạnh mẽ. Trong thực tế, các tư thế tự nhiên không những là mạnh mẽ nhất mà còn là chính xác nhất. Bất cứ ai đã từng luyện tập trong AIKIDO đều đã thể nghiệm được sức mạnh của các tư thế tự nhiên và hiểu được lý do vì sao.



Khi bạn đã luyện tập cho thân thể duy trì sự tiếp xúc thường xuyên với nguồn “KI” của vũ trụ và biết cách áp dụng bất cứ lúc nào, bất cứ ở đâu, cuối cùng bạn sẽ chứng nghiệm được chính bạn và vũ trụ cùng là một. Nhờ đó bạn có thể đi vào những khu vực bị bế tỏa đối với những người chỉ biết theo những tâm nguyện của họ.