Các nguyên lý căn bản về khí trong Aikido (4)

4- Sự hợp nhất của thể xác và tinh thần.



Trong những đoạn trước, tôi đã nói tới việc giữ cho “KI” được điều hòa và việc luyện “KI”. Nhưng trước khi đi vào chi tiết của hai tiến trình này, chúng ta hãy đặc biệt chú tâm đến các giềng mối liên hệ giữa thể xác và tinh thần.



Mỗi người chúng ta đều có một thân thể và một tinh thần, cả hai đều do vũ trụ ban cho. Nhất cử nhất động nào của ta cũng đều cần đến hai yếu tố ấy. Với thân thể không thôi, ta chẳng làm được gì (ngay cả đứa bé cũng có tinh thần của nó – tinh thần trẻ con). Chỉ khi nào thể xác và tinh thần hợp nhất, ta mới có thể hoàn toàn sống đúng nghĩa con người.



Thân thể là vật hữu hình và ghi nhận cảm giác, trong khi tinh thần thì vô tưởng, vô sắc, vô hương và không thể nhận thức được bằng giác quan. Nói chung, thế giới thường lưu tâm đến thể xác hơn tinh thần. Mặc dầu hầu hết chúng ta đều rửa mặt buổi sáng và luyện tập cơ thể hằng ngày, nhưng có ít người lo lắng như vậy đối với tinh thần của họ. Mặt trái của vấn đề là những kẻ lo lắng nhiều cho tinh thần thì có khuynh hướng lãng quên thể xác và ngược lại. Cả hai thái độ ấy đều không đáng biểu dương. Con người chỉ hoạt động như một con người thật sự khi, anh ta biết lưu tâm đồng đều cho cả hai khía cạnh để phát triển như nhau. Thể xác và tinh thần không thể tách rời nhau cũng như không ai tách rời hai bánh của một chiếc xe đạp. Sự hợp nhất và đồng thời sử dụng cả tinh thần và thể xác do vũ trụ ban cho rất thích hợp với các nguyên lý đúng đắn và quyền năng của vũ trụ.


Thiết tưởng trên nguyên tắc, mọi người đều đồng ý về việc sử dụng tinh thần và thể xác như là một, nhưng đưa nguyên lý đó vào thực hành thì quả khó khăn. Có quá nhiều người đã sử dụng cả hai thành tố đó một cách độc lập, thậm chí có kẻ lại cho đối chọi lẫn nhau. Biết bao người, trong thời đại khẩn trương hiện nay của chúng ta, cố đọc một quyển sách trong khi đầu óc nghĩ tới một chuyện khác hoặc làm việc một cách miễn cưỡng, hay đi ngủ mà vẫn nuôi dưỡng cơn giận dữ về việc xảy ra trong ngày. Tất cả những điều đó cho thấy chúng ta đã sử dụng tinh thần và thể xác riêng rẽ đến mức nào. Ta không nên đọc sách bằng mắt không thôi, tinh thần ta phải hướng về điều ta đang đọc. Ta sẽ thấy có việc ta không thích mà vẫn làm được dễ dàng nếu ta để hết tinh thần vào đó. Đến một công việc với một cảm giác miễn cưỡng tức là làm tăng thêm lượng cố gắng cần thiết để làm công việc. Trong thực tế, mỗi người chúng ta đã từng chứng nghiệm hiện tượng thức trắng đêm mà không mệt để làm việc mình thích, nhưng lại vô cùng uể oải khi phải làm một việc bị bắt buộc dù chỉ trong một tiếng đồng hồ. Chỉ điều đó cũng đủ cho thấy tầm mức quan trọng của tinh thần và cách thức vận dụng “KI” để cho công việc dễ dàng hơn.



Ta cũng từng nghe có người vác nổi hàng tá vật trọng lượng lớn và khiêng chúng đến nơi an toàn khi có hỏa hoạn, những thứ mà họ không hề nhấc lên được trong hoàn cảnh bình thường. Sau cơn tai biến, người đó không làm sao nhấc nổi trọng lượng đó. Do thúc bách của tai ương đe dọa, con người bất chợt hợp nhất tinh thần và thể xác, thực hiện được những kỳ công khó có thể tưởng tượng được, khi mà tinh thần và thể chất còn hoạt động độc lập trong hoàn cảnh an ninh bình thường. Nếu nhận ra lý do đã giúp mình có được một sức mạnh siêu phàm bất chợt và tự luyện cho mình có khả năng luôn luôn hợp nhất tinh thần và thể xác, thì ta sẽ tìm thấy một niềm tin và nguồn hy vọng mới. Dĩ nhiên là, không phải lúc nào ta cũng có thể biểu dương sức mạnh to tát được. Cũng không phải là chuyện dễ khi ta đương đầu với những đột biến và chuyển động của thế giới mà vẫn giữ được sự hợp nhất của thể xác và tinh thần.

Trong quá khứ, mỗi khi muốn tu luyện người ta thường đi lên những ngọn núi cao và ngồi trên những triền đá hoặc trầm mình dưới thác nước lạnh băng. Ngày nay, con người dường như chẳng còn thời giờ hoặc không đủ quyết tâm để khổ luyện như vậy. Điều này không có nghĩa là sự hợp nhất tinh thần và thể xác đã vượt ra ngoài tầm của con người thời nay. Thật ra, con đường rất gần gũi một cách đáng kinh ngạc. Đó phải là một con đường mở rộng trước mặt ta, ngay từ điểm ta đang đứng. Một con đường chỉ dành riêng cho vài người đi qua thôi thì không đáng gọi là “con đường vũ trụ”. Con đường thật sự là con đường mở rộng cho bất kỳ ai muốn đi theo.



Nhưng dẫu con đường vẫn mở ra trước mặt bạn, một cuộc hành trình mà thiếu suy nghĩ sẽ không dẫn dắt bạn tới đích. Bạn phải luôn luôn tiến lên dựa theo những lời chỉ giáo. Tinh thần có những qui luật của nó cũng như của thể xác vậy. Bạn hãy tìm cho ra chúng và bạn sẽ có thể hợp nhất hai phần của con người bạn. Chỉ tới lúc đó ta mới hòa hợp được với “KI” trong vũ trụ.